In een rapport uit 2021 van de FOD Maatschappelijke Integratie en de FOD Sociale Zekerheid over het niet gebruikmaken of de ‘non take-up’ van rechten verwijzen sociologen al naar het verband tussen het niet gebruikmaken / de non take-up van sociale rechten en de digitale kloof.
De term ‘non take-up van rechten’ verwijst naar het feit dat sommige rechthebbenden
geen gebruikmaken van de sociale hulp, diensten en/of rechten waarop ze aanspraak kunnen maken. Het betreft verschillende domeinen van de sociale bescherming, het recht op een uitkering of een dienstverlening. Wat betreft de digitalisering gaat het om de toegang tot deze voordelen en de activering ervan. Dit leidt tot een uitsluiting van sociale rechten.
Dit fenomeen komt ook aan bod in een studie van het Observatorium voor Gezondheid en Welzijn van Vivalis, een Brusselse organisatie die wil bijdragen tot een beter welzijn van alle Brusselaars.
De auteur, Laurence Noël, onderzoeksmedewerkster bij het Observatorium, legt uit: “De gevolgen van de dematerialisering van diensten en procedures zijn aanzienlijk voor de toekenning en het behoud van sociale rechten. (…) “Gevallen van non take-up duren steeds langer en leiden bijvoorbeeld tot verlies van inkomen en huisvesting, maar uiteindelijk ook tot verlies van rechten (niet in aanmerking meer komen voor een recht) en uitsluiting van rechten(…)”.
Heel wat mensen, vooral de meest kwetsbaren, beschikken niet over de nodige digitale vaardigheden om hun weg te vinden op online platforms, waardoor ze elk jaar de kans missen om honderden euro’s te besparen. Die ‘non take-up van rechten’ is een grote uitdaging in de strijd tegen digitale armoede en voor digitale inclusie.
In een tijd waarin de druk op inkomens toeneemt en digitale hulpmiddelen een belangrijke rol spelen bij de toegang tot informatie, is het cruciaal om deze groepen te ondersteunen zodat ze kunnen profiteren van overheidssteun.
In dit artikel leggen we je uit hoe je optimale ondersteuning kunt geven door de beschikbare digitale middelen te gebruiken, steeds met de bedoeling om je doelpubliek zoveel mogelijk geld te laten besparen.
Nadat je dit artikel gelezen hebt, kun je een replay bekijken van ons webinar ‘Online overheidssteun om geld te besparen: hoe ondersteuning bieden?’
Online overheidssteun begrijpen: een grote uitdaging
Overheidssteun omvat de aangeboden voordelen om de financiële lasten van gezinnen te verlichten. Een groot deel van die voordelen is echter enkel online beschikbaar. Voor heel wat burgers, vooral degenen die het risico lopen op digitale uitsluiting, kan die technologische barrière ervoor zorgen dat ze niet van de aangeboden voordelen kunnen profiteren.
Statistieken tonen aan dat een groot deel van de Belgische bevolking digitaal kwetsbaar is: in 2024 loopt 40% van de Belgen het risico op digitale uitsluiting. Het risico is het grootst bij ouderen, werklozen en eenoudergezinnen. Het is daarom essentieel om ondersteuning te bieden om deze obstakels te overwinnen.
De verschillende soorten overheidssteun om te besparen
Er zijn heel wat vormen van overheidssteun voor verschillende aspecten van ons dagelijks leven. We geven je hier enkele concrete voorbeelden van overheidssteun om een mooi bedrag te sparen:
- Subsidies voor energiebesparende maatregelen: Subsidies voor energiebesparende maatregelen dienen om de energie-efficiëntie van een woning te verbeteren (isolatie, zonnepanelen, enz.). Die subsidies, die vaak worden toegekend door regionale overheden, kunnen online aangevraagd worden en besparingen van honderden euro’s per jaar opleveren.
- Het sociaal tarief: Dit verlaagde tarief is in het leven geroepen om de elektriciteits- en gasfactuur van de meest kansarme personen naar beneden te halen. Je kunt het tarief aanvragen door online de administratieve procedure te doorlopen. Gebruik deze online tool van de FOD Economie om te weten of een begunstigde, cursist of jij ervoor in aanmerking komen. Er bestaat ook een sociaal internetaanbod, waarvan je de voorwaarden hier kunt controleren.
- Subsidies voor huisvesting: Als huurder of eigenaar kun je in aanmerking komen voor huursubsidies, renovatiepremies of toegang tot sociale woningen. Dergelijke subsidies kunnen je woonbudget aanzienlijk verlagen.
Meer koopkracht door digitale technologie
Digitale technologie kan je helpen geld te besparen, niet alleen via overheidssubsidies die je online kunt aanvragen maar ook via heel wat goede deals. Kwetsbare groepen kunnen hun koopkracht verhogen als ze bepaalde tools onder de knie krijgen.
1. E-commerce en prijsvergelijking
E-commerce geeft mensen toegang tot een ruimer aanbod aan producten dan in fysieke winkels en geeft hen vooral de mogelijkheid om direct prijzen te vergelijken. Heel wat platforms bieden kortingen, promotiecodes of exclusieve aanbiedingen voor online aankopen, waardoor je dagelijkse kosten flink kunt verlagen.
Bekijk onze interactieve kaart om online geld te besparen
2. Deeleconomie
Platformen zoals Too Good To Go, dat strijdt tegen voedselverspilling, of Vinted, voor de verkoop van tweedehandsspullen, bieden gebruikers voordelige en ecologische oplossingen. Het principe van de deeleconomie kan jaarlijks leiden tot besparingen van 1.000 euro.
Tools om kwetsbare personen te ondersteunen
Kwetsbare personen helpen om digitaal zelfstandig te worden is een complex proces, dat geleidelijk moet verlopen en afgestemd moet zijn op de specifieke behoeften van elk individu. We geven je hier enkele belangrijke stappen om de ondersteuning gestructureerd aan te pakken:
- Kwetsbaarheden vaststellen
Het is belangrijk om het niveau van digitale vaardigheden van elke persoon te beoordelen, maar ook om financiële en administratieve struikelblokken in kaart te brengen. Een gepersonaliseerde diagnose helpt om cursisten de weg te wijzen naar de nodige hulpmiddelen en diensten. - Mensen sturen richting goede deals en digitale diensten
Nadat je de behoeften in kaart hebt gebracht, dien je de cursist naar de gepaste overheidssteun en goede deals te sturen. Dat kan via opleidingen rond het gebruik van digitale platformen, zoals het beheren van online aankopen of de toegang tot digitale overheidsdiensten. - Digitale vaardigheden opbouwen
Het leren van de basis van digitale technologie (het gebruik van een smartphone of computer, surfen op internet) is cruciaal om cursisten digitaal zelfstandig te laten zijn. Platforms zoals 123Digit bieden interactieve opleidingen rond online betalen, veilig winkelen en het gebruik van administratieve tools. - Bewustmaken rond online veiligheid
Met de opkomst van digitale transacties is het essentieel om gebruikers opleiding te geven over online risico’s. Oplichting herkennen, persoonsgegevens beschermen en de valkuilen van digitale overconsumptie begrijpen zijn slechts enkele vaardigheden die ze moeten verwerven.
Didactische middelen voor coaches
Coaches hebben toegang tot meerdere hulpmiddelen om te helpen bij hun ondersteunende rol. Het platform 123Digit biedt bijvoorbeeld handige fiches en gebruiksklare opleidingsmodules voor coaches en trainers. Daarnaast kunnen bijvoorbeeld financiële simulators erg handig zijn om snel de mogelijke besparingen te berekenen, naargelang de specifieke situatie van elke begunstigde.
Conclusie: naar inclusieve en duurzame ondersteuning
Mensen ondersteunen om digitale hulpmiddelen beter te gebruiken is een essentiële stap om de digitale kloof te verkleinen en hun koopkracht te verbeteren. Online overheidssteun is een essentiële financiële hefboom, maar je moet weten hoe je die steun moet aanvragen. Met de juiste ondersteuning kunnen kwetsbare personen niet alleen gebruikmaken van die financiële steun, maar ontwikkelen ze ook de digitale zelfstandigheid waar ze op de lange termijn baat bij zullen hebben.
Als maatschappelijk werker, coach, trainer of vrijwilliger speel je een cruciale rol in die transitie. Door digitale hulpmiddelen te beheersen en te vertrouwen op hulpmiddelen zoals 123Digit, kun je de meest kwetsbare mensen helpen om controle te krijgen over hun budget en hun levenskwaliteit te verbeteren
Om het thema rond online geld besparen nog verder uit te werken:
De aangeboden leermiddelen op 123Digit:
- Een module rond koopkracht om geld te leren besparen dankzij het internet
Leidraad | Interactieve opleiding | Overzichtsfiche | Interactieve kaart - Een module rond goede deals op het internet om geld te besparen
Leidraad | Interactieve opleiding | Overzichtsfiche - Een module rond online aankopen en veilig betalen op het internet
Leidraad | Interactieve opleiding | Overzichtsfiche - Een leuke oefening om online aankopen te leren en doen en veilige betalingen uit te voeren
Meer over online aankopen met Diego - Een leuke oefening om betrouwbare advertenties op een tweedehandswebsite te herkennen
De betrouwbare advertenties herkennen op Top-là.com
Verwante artikelen over het onderwerp:
- Voordeel halen uit je portemonnee: tips om online interessante deals te vinden
- Maximale besparingen en minder verspilling: digitale strategieën voor slim winkelen
- Budgetapplicaties: beheer je financiën in een handomdraai!
- Ruilen, kopen, verkopen: de deeleconomieplatforms!
- Online verkopen, aankopen en veiligheid – Doe de juiste dingen
Themawebinars rond ‘Online geld besparen’ om mensen te ondersteunen:
Schrijf je in op onze nieuwsbrief, met al het nieuws over digitale inclusie in België en uitnodigingen voor toekomstige events en nieuwe content van 123Digit.
Dit artikel werd geschreven naar aanleiding van het project “Les Bons Plans Numériques pour faire des économies”, uitgevoerd met de steun van de FOD Economie, K.M.O., Middenstand en Energie.
